Bugün Avrupa da görev yapan ABD ve Çinde görev yapan gazeteci dostlarla sohbet ettik.. ABD Başkanı Donald Trump, Çin'e yönelik gümrük tarifeleri yüzde 145'e çıkarırken, bazı ürünleri gümrük dışı bırakması , kendileriyle iletişime geçen ve misilleme yapmayan 75'den fazla ülke için ek tarifelerin 90 gün durdurulduğunu duyurdu ama dünya derin bir nefes alamadı.
Bugün Çin devleti ABD’li uçak firmalarından uçak ve yedek parça satın almayın açıklaması hava yolu şirketlerini zora soktu.. Çin Hava Yolu şirketi sürekli büyürken duraklamaya girmesi Borsa da Hisse senetleri tepe takla gitti.
Ticaret savaşları, özellikle büyük ekonomik güçler arasında yaşandığında, küresel sistemde ciddi kırılmalara yol açabiliyor. Ancak hemen “3. Dünya Savaşı çıkar mı?” noktasına gelmeden önce birkaç noktaya bakalım:
Ekonomik krize giren ülkelerde : İs Savaş tehlikesi var !.. Bunun için Dünya yarın sabah ne ile uyanacağını bugün kestiremiyor..
Ticaret Savaşlarının Gidişatı : Şu anda özellikle ABD-Çin, ABD-AB, hatta Hindistan-Çin ekseninde ekonomik gerilimler oldukça belirgin. Ancak burada hedef Suriye , üzerinden İran’a girmek olarak görüyorlar.. İsrail – İran Savaşı kapıda gibi, biz bundan nasıl etkileneceğiz ?
Gümrük vergilerinin artırılması, Karşılıklı ambargolar, Teknolojiye erişimin kısıtlanması , Yerli üretimi teşvik için dışa bağımlılığı azaltma politikaları gibi adımlarla ilerliyor. Suriye savaş figüranı olarak seçilmiş durumda !..
Gazze ve Filistin halkının Türkiye, Suriye, Ürdün, Mısır gönderme planı var ! Bizi bekleyen sıkıntılar var : Ancak Türkiye bunları Suriye Sınırında tutma hazırlığında yaptığını biliyoruz..
Bu süreçler askeri çatışmadan ziyade ekonomik üstünlük kurma hedefiyle yürütülüyor. Ama İran – ABD ya da İran – İsrail savaşı kapıda gibi görülüyor..
Bu tarz ekonomik savaşların doğrudan dünya savaşına dönüşmesi için şu gibi şartların oluşması gerek diye düşünüyorum :
Askeri ittifakların çatışmaya açık hale gelmesi (örneğin NATO-Rusya veya Çin-Tayvan üzerinden ABD-Çin doğrudan çatışması),
Enerji ve gıda kaynaklarının çok sert şekilde kısıtlanması , Finansal sistemin çökmesi, büyük çaplı sosyal isyanlar (bu içeriden savaş potansiyeli doğurur), bugün ekonomik krize giren ülkelerde bir çakmağın çakılması ile iç savaş çıkarmak çok kolay..
Yanlışlıkla çıkan bir çatışmanın büyümesi, iç savaş , düş savaş, İsrail sürekli savaş istiyor, Rusya Ukrayna savaş halinde Çin ABD ekonomik savaş halinde, 27 AB ülkesi ekonomik olarak zor durumda.. ABD Başkan Donald Trump, askerle savaşma yerine iç savaş istiyor bir yana maddi destek vererek iç savaştan yana olduğunu görüyoruz..
Dünya Şu An Nereye Gidiyor? Derseniz !
Soğuk Savaş tarzı bir bloklaşma gözleniyor (BRICS vs G7 gibi), Siber saldırılar ve hibrit savaş teknikleri yaygınlaşıyor, Ama nükleer caydırıcılık hâlâ geçerli ve bu, büyük güçleri doğrudan çatışmadan uzak tutuyor. ABD – Rusya gibi
Sözün Özü : Şu anki koşullar, doğrudan bir 3. Dünya Savaşı’na yol açacak seviyede değil ama dünya, çok kutuplu, gergin ve kırılgan bir düzene giriyor. Ekonomik savaşlar bir yandan sürerken, yerel sıcak çatışmaların artması (Orta Doğu, Tayvan, Doğu Avrupa gibi) büyük bir savaş riskini tetikleyici unsurlar haline getirebilir. stratejik hamleleri ile dünya liderleri ülkelerini ekonomik savaş ve 3. dünya harbi dışında tutmaya çalıştığını görüyoruz.
Türkiye için ABD destekli İsrail İran ve Suriye ye saldırması , en çok Türkiye etkileyecek savaş şekli olarak görülüyor..
Hayırlı Günler Dilerim..