?Sivas´ta TOKİ´ye ilgi fazla?
Sivas Belediye Başkanı Sami Aydın, TOKİ´nin Sivas´taki faaliyetleri, geleceğe dönük projeleri ve gerçekleştirilen ortak çalışmaları Gazeteşehir´e açıkladı. Aydın, Gazeteşehir´e verdiği röportajda TOKİ´nin projeleri hakkında önemli bilgiler verdi.
Sosyal konut uygulamasını Türkiye´de ilk başlatan belediye olduklarını söyleyen Belediye Başkanı Sami Aydın, ?Sultan Şehir? Sivas´ta TOKİ´ye büyük güven duyulduğunu ifade etti. ?Sivas´ta TOKİ´ye ilgi fazla? diyen Başkan Aydın, TOKİ´nin uzun vadeli ödeme şartlarının vatandaşı teşvik ettiğini kaydetti. Başkan Aydın, Gazetemiz İmtiyaz Sahibi Naci Yıldız´ın TOKİ´nin Sivas´taki faaliyetlerine ilişkin sorularını yanıtladı.
-Sayın Başkan öncelikle Sivas´taki konut stokunun genel özelliklerinden bahseder misiniz? (Konut sayısı, konut açığı olup olmadığı, konutların sağlamlığı, Sivas´a has konutların karakteristik özellikleri vb. gibi)
Konut stoku konusunda Sivas´ta şu an 35 bin 500 bina mevcut, daire sayısı olarak da 120 bin adet mesken bulunmakta. Konut açığı çok fazla diyemeyiz. Ancak nitelikli konutlu açığının olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye´deki mevcut konutların önemli bir kısmı deprem yönetmeliğine uygun değil. Özellikle 2000´den önce yapılan binaların tamamı o zamanki standartların farklı olması sebebiyle şu anki yönetmeliklere uygun değil. Böyle baktığımızda bunu açık olarak kabul edersek ciddi miktarda konut açığı olduğunu söyleyebiliriz. Konutların sağlamlığı hususunda şunu söyleyebilirim: Deprem yönetmeliği dikkate alındığında şehrimizdeki binaların hemen hemen yüzde 70-75´i yeni yönetmeliğe göre çürük niteliğinde. Hangisinde analiz yaptırırsanız yaptırın yeni yönetmelik kapsamında çürük gözüküyor. Sivas´a has konutların karakteristik özellikleri konusunda da iklim şartları etkili oluyor. Isı yalıtımları, dış cephe mantolamaları ki Türkiye genelinde de bu mevcut. Maalesef ülke genelinde olduğu gibi direkt Sivas´a özgü bir yapılaşmanın olduğunu çok söyleyemeyiz. Sivas bir Selçuklu şehri. Selçuklu eserlerine baktığınız zaman bir ahenk olduğunu görüyorsunuz. Gerek kullanılan malzeme, gerek mimari, gerek estetik, gerekse fonksiyon bakımından. Aynı şekilde Osmanlı dönemi ile Cumhuriyet´in ilk dönemlerindeki yapılara baktığınız zaman burada da sivil mimari ön plana çıkıyor. Burada da ?Sivas Konakları´ dediğimiz yapıların ön plana çıktığını görüyoruz. Buna rağmen Cumhuriyet döneminin geneline baktığımız zaman 60´lı, 70´li yıllardan itibaren gecekondulaşmanın yoğun olduğunu, daha sonraki süreçte ise şehir karakterini yansıtan yapılardan çok insanların barınma ihtiyacını karşılayan yapıların yoğunlukta olduğunu görüyoruz. Yani bir bütünlük, ahenk olmadığını görüyoruz. Son yıllarda Sivas´ta biz belediye olarak daha çok siteleşmeyi teşvik ediyoruz. Az katlı, bahçeli evleri teşvik ediyoruz. Bununla ilgili belediye olarak kendi şirketimiz öncülüğünde şehirde birtakım örnek uygulamalar yaptık. Gerek villa tarzında bahçeli evler, gerekse site tarzında uygulamalar yaptık. Bunlar şehirde son zamanlarda prim görmeye başladı. Sivas´ta bu anlamda son yıllarda yapılan inşaatlar biraz daha birbiriyle örtüşen, belli karakteri içeren, estetiği de önemseyen bir yapıya büründü. Sadece barınma değil; çocuk oyun alanları, sosyal alanlar, insanların ihtiyacı olan birçok sosyal ve sportif ihtiyaçları karşılayan yapıların da arttığını görüyoruz.
- Bölgenin konut stokunu geliştirme noktasında ihtiyaçları nelerdir?
Bu anlamda Sivas´ta revizyon imar planı çalışmamız sonlandı. Yeni imara açtığımız bölgeler oluştu. Özellikle Kızılırmak bölgesinde hem Kızılırmak´ın ıslahı ve şehre rekreasyon alanı olarak 6 milyon m2 bir alan kazandırılması hedeflendi, hem de ırmağın her iki yakasında villa tarzı bahçeli evler yapılacak şekilde imar çalışmaları tamamlandı. İmar uygulamaları devam ediyor. Şehrin farklı bölgelerinde yeni imara açılan alanlar da mümkün olduğu kadar yoğunluğu düşük tutmaya çalıştık. Türkiye´deki en büyük sıkıntılardan bir tanesi de maalesef parsellerin fazla yoğunluklu olması. Bu hem altyapı açısından, hem trafik açısından, hem de insanların tabiatla bütünleşmesi bakımından büyük tehdit. Yeni imar uygulamalarında bunlara dikkat etmeye çalıştık. Şehrin gelecekteki ihtiyacını karşılayacak bir çalışma oldu.
- Belediye olarak geleceğe yönelik nasıl bir perspektifiniz var?
Yeni imar çalışmaları bu noktada önemliydi ama mevcut kent dokusunun da yenilenmesi gerekiyor. Neden? Az önce ifade ettiğim gibi Türkiye´de son 15-20 yıla kadar gecekondulaşma, çarpık yapılaşma çok yaygındı. Dolayısıyla bu yapılan binalar, yapı stokları şu an şehirlerin kucağında duruyor. Sivas´ta bunlardan bir tanesi. Bunların yeni nitelikli yapılara kavuşturulması lazım. Bu kapsamda kentsel dönüşüm çalışmalarını şehir için, ülkeler için fırsat olarak görüyoruz. Ancak burada aşırı yoğunluk karşımıza çıkıyor. Bu sorunu aşmak kaydıyla kentsel dönüşümlerin şehirler için bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Biz Sivas´ta şu an 110 hektar alanda 2 buçuk mahalleyi kapsayan bir kentsel dönüşüm çalışması yapıyoruz. Bu çalışmada yoğunluğu çok fazla tutmaya gayret gösterdik ama bu alanın tamamını bir bütün olarak planladık. Yani alan içerisinde bulunan bütün binaları yok kabul ettik. Kentsel tasarım çalışmalarımızı bu şekilde oluşturduk. Yeni yollar, yeni sosyal alanlar, spor alanları, sağlık alanları, eğitim alanları bununla beraber aynı karakterdeki yapılardan çok az katlı, orta katlı ve biraz da yüksek katlı bir karma sistem oluşturduk. Bunu da belli meydanlardan açılarak kenarlara doğru uzanan bir anlayışla ortaya koymaya çalıştık. Eski niteliksiz yapıların bulunduğu mahallelerde bu anlayışla yapılan kentsel dönüşümlerin şehirler için iyi netice doğuracağını düşünürüm. Zor mu? Evet zor ama güzele ulaşmak için de zorluklara göğüs germemiz lazım. Bina bazlı kentsel dönüşümlerin doğru bir çözüm olduğunu düşünmüyorum. Çünkü yol aksları, eğitim, sağlık alanları bu bahsettiğim çarpık yapılaşmanın olduğu yerlerde yetersiz. Bunları yeterli hale getirebilmeniz için bütün olarak çözüm üretmeniz lazım. Aksi halde binaları tek tek kentsel dönüşüm kapsamında yenilerseniz bu kentsel dönüşüm değil sadece bina yenileme olur. Bu konudaki hatanın giderilmesi gerektiğini düşünüyorum.
- Bölgedeki konut ihtiyacını karşılama noktasında bölge sakinlerinin bu projeye bakışı ne?
Sivas´ta TOKİ´ye ilgi fazla. Biz sosyal konut uygulamasını ilk başlatan belediyeyiz ve bunu TOKİ´ye ilk öneren Sivas Belediyesi. 2004 yılında Çayboyu Mahallesi´nde Organize Sanayi yolu üzerinde 2 aşamalı olarak yapılan 848 adet konutu o dönemde TOKİ´ye biz sunduk. TOKİ´nin o zaman böyle bir uygulaması yoktu. Dar gelirli ailelere konut uygulaması yoktu. Ben o dönemki TOKİ Başkanımıza ve projeye katkı sunan arkadaşlara teşekkür ediyorum. Projemiz doğru bir projeydi. Dar gelirli insanların kira öder gibi konut aidatını ödeyeceği bir model önermiştik. O uygulama Sivas´ta başladıktan sonra bu Türkiye´ye model oldu ve TOKİ yoğunluklu olarak bu modeli ülke genelinde uyguladı. Bunun devam etmesi lazım. Bunun yanında Sivas´ta en son yapılan 224 adet konutun yüzde 96´sı tamamlandı. Burada müracaatın konut sayısının en az 10 katı olduğunu gördük. Bu da Sivas´ta TOKİ´ye ihtiyaç olduğunu, güven duyulduğunu gösteriyor. TOKİ´nin uzun vadeli ödeme şartları vatandaşımız için teşvik edici oluyor. Sivas´ta; orta gelir düzeyindeki vatandaşlarımıza yönelik de İşhan bölgesinde 864 adet konut üretildi. Bu konutlarda da sayıya göre talebin çok fazla olduğunu gördük. Özellikle dar gelirli vatandaşlara yönelik olarak Altuntabak Mahallesi´nde yani Tuzlugöl dediğimiz bölgede 1+1 ve 2+1 olmak üzere 628 adet konut üretildi. Bunlar da şu an kullanılıyor. Özellikle 1+1 konutlar; Anadolu aile yapısına çok uymuyor. Küçükte olsa 2+1 konut olmalı, her konutun en az bir balkonu olmalı. Mesela Sivas´ta TOKİ´nin yaptığı 1+1 konutlarda balkon yok. Bu bize sürekli eleştiri olarak geliyor. Dolayısıyla 1+1 konuttan vazgeçilmeli. En az 2+1 konut olmalı. Tabi m2 olarak düşük tutulabilir. 1+1 belki öğrenci evleri için yani yurt düşüncesiyle planlanabilir. Dar gelirli ailelerimizin konut ihtiyacı olduğunu biliyoruz. Biz, bu talebin fazla olmasından dolayı Sivas Belediyesi olarak 2+1 olmak üzere 99 m2 brüt 400 konut inşaatına devam ediyoruz. Bunların hepsini de sattık. Biz TOKİ kadar olmasa da vadeli ve maliyetine ürettik bu konutları. Bu dar gelirli vatandaşlarımızın konut ihtiyacının olduğunu gösteriyor.
Sivas merkez TOKİ projesinin ilinize katkısını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Şunu söylemem lazım: Bu ülkede yaşayan 80 milyon insanın her birinin insanca yaşama hakkına hepimizin saygı duyması lazım. İnsanlar yoksul da olsa, imkanları sınırlı da olsa biz sosyal bir devlet isek ki öyleyiz; buna önayak olmamız lazım. Bu konuda hükümetimizin çok önemli çalışmaları var. Gerek engelliler için, gerek yaşlılar için, gerekse dar gelirliler için çok değişik projeler var. Bu konut projesini de bu anlamda değerlendirebiliriz. O yüzden bizim her bir ailemizin insanca yaşayacağı konutlara kavuşması hükümetin, devletin görevi. Yerel yönetimlerde de biz belediyelerin görevi. Gerek hükümetimiz, gerekse belediyemiz bu anlayışla olaya baktığı için Sivas´ta ciddi anlamda konut ihtiyacının karşılandığını, eksik olanların da karşılanması için projeler üretildiğini görüyoruz.
Sivas Merkez TOKİ projesinde ev sahibi olma koşulları neler? Konutlara ilçe sakinlerinin ilgisi nasıldı? Kaç kişi başvurdu bu konutlardan satın almak için?
Tabi bunu TOKİ belirliyor ancak belediye olarak da biz Sivas´ın şartları ve imkânları doğrultusunda TOKİ´ye maliyetsiz arsa üretimi noktasında katkı sunuyoruz. Altyapının belirli bölümlerini bizler destekliyoruz. Hedef, amaç sadece konut ucuz olsun. Yasa gereği ruhsat harçları ödenmiyor, birçok yasal harçlar ödenmiyor. Bu nedenle de TOKİ konutları maliyetin belli oranda üzerinde oluyor. Bu tabii ki teşvik edici oluyor. Sivas´ta yakın zamanda satılan konutlar içerisinde 2+1 olan var, 3+1 olan var. Kabaca fiyatlarının 100 ila 150 bin lira arasında değiştiğini söyleyebiliriz. Bu da günümüz şartlarında uygun rakamlar.
TOKİ konutlarında malum yaşam başladı. Buradaki vatandaşlarımızın konutlarla ilgili görüşleri neler? Memnunlar mı, bir sıkıntıları ya da ihtiyaçları söz konusu mu?
TOKİ konutları ile ilgili bize ulaşan en önemli sorun işçilik hataları. Gerek dairelerin içerisinde gerekse site içerisinde işçilik hatalarıyla ilgili şikâyetler oluyor. Bu tesisat hataları oluyor, doğramalar oluyor. TOKİ´nin Çayboyu Mahallesi´nde 2005-2006 yılında tamamladığı 848 adet konutun özellikle yol ve kaldırımlarının hepsini yeniledik. Daha sonra İşhan bölgesinde yapılan 864 konutun bulunduğu bölgenin yolunu, kaldırımını yenilemek zorunda kaldık. Dolayısıyla bu konuda TOKİ´nin daha hassas olması gerektiğine inanıyorum. Bununla ilgili şikâyetler bize sık sık ulaşıyor.
- İlçenizde konut fiyatları ortalama ne kadar? TOKİ konutlarında kiralar ve konut fiyatları ne düzeyde?
Sivas merkezde konut fiyatları standardına, bölgesine göre değişiyor. Rakamların 120 bin lira ile 500 bin lira arasında değiştiğini söyleyebiliriz. Kiralar da şehir içerisinde bölgeden bölgeye değişiyor. 500 lira ile bin 500 lira bandında oynuyor.
- Bu konutlardan almak için başvurup alamayanların da konut ihtiyacını karşılamak için belediye olarak ya da TOKİ ile işbirliği halinde ortak projeleriniz var mı?
Elbette var. TOKİ ile biz 3 yıldır sürekli istişare halindeyiz. Zaman zaman TOKİ´den arkadaşlarımız Sivas´a geliyor, toplantılar icra ediyoruz. Zaman zaman da biz TOKİ´ye gidiyoruz, görüşme yapıyoruz. Bu kapsamda 224 adet konutumuz şu an yüzde 96 seviyesinde devam ediyor. Yeni ihalesi yapılan 762 konutumuz yakın zamanda başlayacak. Yine bin konutluk bir çalışmanın imar uygulamaları tamamlandı. Bunun dışında TOKİ ile mesken dışında çok farklı projeler Sivas´ımıza kazandırıldı. Mesela 600 yataklı Sivas Numune Hastanesi, 27 bin 500 kişilik stadyum, yüzme havuzları, kapalı spor salonu gibi birçok projeyi sayabiliriz.
