Sivas;  Hititlerin stratejik kalesi, Kadı Burhâneddin, Danişment, Eretna Beyliği’nin başkenti, Selçuklu Devleti’nin Darü’l A’la’sı, (güzellikler beldesi) ve Da’rül-ulema (âlimler diyarı), Osmanlı İmparatorluğu’nun eyaleti, Cumhuriyetin temellerinin atıldığı ve kararların alındığı bir kentimizdir

Sivas ,(1919), Ülkemizi düşman işgalinden kurtarmak amacıyla “En emin belde” olarak 108 gün boyunca Millî Mücadelemizin başkentliğini üstlenmiş, Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına ev sahipliği yapmıştır

Osmanlı egemenliğinde eyalet merkezi haline getirilen Sivas; Amasya, Çorum, Tokat, kısmi olarak Malatya ve Kayseri illeri Sivas'a bağlı birer sancak olmuştur. Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde belirtildiği gibi Sivas zamanın en önemli eyaletidir ve”Şehirlerin anasıdır” demektedir

Roma Kralı Augustus hanımına sevgisini izafeten Yunancada “”Ogüst şehri” anlamına gelen “Sebaste” adını verdiği ve bu ismin zamanla Sivas'a dönüştüğü ileri sürülmektedir.

Diğer bir ifadeyle Sipas, Kabira, Diaspolis (Tanrı Şehri), Danişment İli, Eyalet-i Rum, Eyalet-i Sivas isimleriyl anılmıştır.

Sivas’ın tarihi MÖ 2600’lü yıllarına dayanmaktadır. Burası Asurlular, Medler, Perslerve Romalılar tarafından yönetilmiştir.

Kapadokya tarihine baktığımızda Sivas'ın M.Ö. 2000 yıllarına kadar uzanan bir geçmişe sahip olduğunu, yerleşim merkezi olarak kullanıldığını ve “Eti” hâkimiyetinin sınırları içerisinde kaldığını görmekteyiz.

Sivas’ın görülecek tarihi yerleri çoğunlukla birbirine yakın yürüme mesafesindedir

Taşhan, 19. yüzyılın ikinci yarısından kalma tarihi yapılardan biri. İki katlı hanın üç girişi, ortasında elips şeklinde bir su havuzu bulunmaktadır.

Behrampaşa Hanı, Türkiye’nin en önemli tarihi eserlerinden biridir.1576 yılında III. Murat döneminde Sivas eyaleti beylerbeyi Behram Paşa tarafından yaptırılmıştır. Han, Selçuklu han mimarisi özelliklerini taşımaktadır.

Alacahan Kervansarayı, üstü kapalı şekilde inşa edilmiştir. Selçuklu sultanı Alaaddin Keykubat döneminde (1150-1180) inşa edilmiştir. Alacahan ismi ise yapımında kullanılan siyahlı beyazlı taşlardan gelmektedir.

Abdiağa Konağın, (1827). Emekli hakim Abdi Başaran ve eşi emekli öğretmen Hatice Mutlunun uhdesinde bulunan bu bina Sivas Belediye Başkanlığı’na kültür evi olarak verilmişim.

Susamışlar Konağı;(1815) Benderli Ali Ağa’nın isteği üzerine yapılmıştır. Burası aynı zamanda Sivas’taki ilk Mevlevihane olma özelliği ile de dikkat çekmektedir.

Çifte Minareli Medrese; Sivas’ın sembol yapılarından biri olan Çifte Minareli Medrese, (1271) İlhanlılar veziri Şemseddin Cüveyni tarafından yaptırılmıştır. Anadolu’daki en yüksek taştan yapılma kapıya sahiptir ve iç kısmında I. İzzettin Keykavus’un türbesi bulunmaktadır.

Şifaiye Medresesi (Sivas Darüşşifası); (1217) Anadolu Selçuklu Hükümdarı I. İzzeddin Keykavus tarafından yaptırılmıştır. Anadolu’nun en büyük şifahanesi olarak inşa edilmiştir, 1768 senesinde, Osmanlı döneminde medrese olarak kullanılmıştır. Çini süslemeli, avlusunda ise büyükçe bir süs havuzu yer almaktadır.

Gök Medrese; Selçuklu dönemi eserleridir. Bu Medresede, bir çok alim yetişmiştir. Muhteşem taç kapısıyla ve işlemeleriyle görenleri kendisine hayran bırakmaktadır. Medrese (1271) Vezir Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından yaptırılmıştır. Türk mimarisindeki süsleme sanatının en muhteşem yapıtıdır.

Buruciye Medresesi; (1271), Sivas’taki en önemli Selçuklu eserlerinin başında gelmektedir. Selçuklu Sultanı III. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından yaptırılmış, muhteşem taç kapısı ile görenleri mest etmektedir.

Ulu Camii; Anadolu’nun ilk camilerinden olma özelliği taşımaktadır. Danişmentliler döneminde inşa edildiği tahmin edilmektedir. Cami, ilk olarak özellikle akustikteki etkileyiciliği ile dikkat çekmektedir. Caminin tuğladan yapılmış minaresi ise eğridir.

Meydan Camii;(1564) Koca Hasan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Koca Hasan Paşa, Kanuni Sultan Süleyman’ın önem verdiği vezirlerinden biridir Meydan  Camii,“Çukur Cami” olarak da adlandırılmıştır.

Kale Camii;(1580), kentin en eski tarihi yapılarından biridir. Osmanlı döneminde Sivas Valisi Ali Beyoğlu Mahmut Paşa tarafından yaptırılmıştır.

Bu camide bir adet “Yitik Taş” ismi verilen bir oyuğun bulunmasıdır. Başkalarına ait kaybolmuş eşyaları getirip bu oyuğa konması, kaybedenler de gelip bu oyuktan emanetlerini almalarını sağlamak içindir.

İzzettin Keykavus Türbesi; Şifahiye Medresesi’nin hemen içerisinde yer alan İzzettin Keykavus Türbesi, 1217 yılında verem rahatsızlığı sebebiyle rahmetli olan İzzettin Keykavus tarafından kendi için yaptırılmıştır.Turistlerinde sıklıkla ziyaret ettiği Sivas’ın en önemli tarihi yerleri arasında yer almaktadır.

Şeyh Hasan Bey Kümbeti (Güdük Minare);(1347) Eratna Devleti’nin kurucusu olan Alaaddin Eratna tarafından oğlu Şeyh Hasan Bey adına yaptırıldığı bilinmektedir.

Ahi Emir Ahmed Kümbeti;(1332-1333)  Kare planlı ve sekizgen gövdeli bir yapıyla inşa edilmiştir. Selçuklu mimari özelliklerine sahip bir yapıdır.

Sivas Kongre Binası Atatürk Ve Etnografya Müzesi;2 Eylül – 18 Aralık 1919 tarihleri arasında Atatürk ve silah arkadaşları tarafından karargâh olarak kullanılmış olan bir binadır.

Bu bina 1892 senesinde yaptırıldığı ve Sivas Valisi Mazlum Paşazade Mehmet Memduh Bey tarafından idari işler amacıyla kullanıldığı anlaşılmaktadır. Burası 3 ay boyunca karargâh olarak kullanılan ve çok önemli kararların alındığı konaktır.

Burada Atatürk’ün çalışma odası, dinlenme odası, kongrenin gerçekleştirildiği salon bulunmaktadır. Etnografya kısmında ise silah, kilim, Hacı Beslen Odası, Sivas Başodası, bakır eserler, tekke eşyaları, giysiler ve el işlemeleri ile ilgili bölümler yer almaktadır

İsmet İnönü Konağı;  Türkiye Cumhuriyeti’nin 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün (1891-1897) kaldığı konaktır. Tarihi konak, (1890) Göğdünlüoğulları tarafından yaptırılmış tarihi bir yapıdır. Müze içinde İnönü’ye ait, etnografik parçalardan oluşan 563 eser sergilenmiştir.

Ziya Bey Yazma Eserler Kütüphanesi; Muhteşem bir yazma eser arşivine sahip bu mimari yapı, (1908) Kütüphaneyi Yusuf Ziya Başara kurmuştur ve Kütüphanede şu an ise 16.000’in üzerinde eser yer almaktadır

19. Aşık Veysel Müzesi; Kültürümüzün önemli simgelerinden ünlü ozanımız Aşık Veysel’in Sivrialan Köyü’ndeki evi, 1979 senesinde kamulaştırılarak 1982 senesinde müze olarak ziyarete açılmıştır. Burada Aşık Veysel’e dair fotoğraflar, kişisel eşyalar, çeşitli eserler görülebilmektedir.

Sivas Arkeoloji Müzesi;(1914) Vali Ahmed Muammer Bey tarafından Mekteb-i Sanayi İmalathanesi olarak açılan bir binada hizmet vermektedir.. Müze içinde Kalkolitik Çağ, Eski Tunç Çağı, Hititler, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlılara ait çok önemli10 bine yakın arkeolojik eser sergilenmektedir.

Eğri Köprü; Ustası köprüyü eğik bir şekilde tamamlar. Selçuklu eseri olduğu tahmin edilen bir Eğri Köprüdür.

Sarissa Antik Kent Kalıntıları; (MÖ 1525) Surlarla çevrilmiş bir antik bölgedir Buraya bölge halkı “Kuşaklı” adını vermektedir.

Sivas'ın en meşhur yemekleri; Türk mutfak kültürü içinde seçkin bir yere sahip olan Sivas mutfağı; yabani ve şifalı bitkileri, kış hazırlıklarıyla ünlüdür. İşte bunlardan bazılarını siz okurlarımla paylaşmak istiyorum;

Kesme aşı, babiko, madımak, kelle tatlısı, etli ekmek, İçli köfte, peskütan çorbası, pezik, sübüra, sirok, sivas katmeri, hıngel, sivas ketesi, divriği pilavı, sivas köftesi, sivas kebabı, mirik köftesi, tellice köftesi, mumbar dolması, mercimek badı, cılbır, ağartı, kömbe, kuymak, tutmaç, umaç, oğmaç, Patlıcan Pehli uğut,yumurtalı, Sübüra, Gazete baklavası, Kıymalı patatesli kömbe, Peskütan Çorbası,Kesme aşı ve kavuttur.